دکتر شقایق ظفری

لجبازی در بچه ها به چند شکل بروز می کند مانند آسیب زدن به خودشان، فریاد زدن ،فحاشی ،شکستن وسایل ، در واقع لجبازی کودک راهی است برای رسیدن به خواسته های آنها، اولین راهکار مقابله با لجبازی کودک اینست که ابتدا خونسردی خود را حفظ کنید در مرحله بعد باید خودتان لجبازی نکنید چون گاهی اوقات والدین وارد بازی لجبازی کودک می شوند که در نتیجه هر چه شما بیشتر در بازی لج شرکت کنید باعث لجبازی بیشتر کودک شما می شود.

اگر فکر میکنید که در لجبازی کودک به خودش آسیب نمی رساند می توانید از تکنیک عدم توجه به او استفاده کنید یعنی این رفتار برای ما اهمیتی ندارد که بعد از مدتی این رفتار کودک خاموش میشود.گاهی کودک برای جلب توجه این کار را انجام می دهد.

پرخاشگری در کودک خودش رو به چند صورت نشان می دهد مانند عصبانیت های فیزیکی ،لگد زدن ،گاز گرفتن ،چنگ انداختن ، قلدری و موارد دیگر.برای مقابه با این رفتار در مرحله اول باید خونسردی خود را حفظ کنید چون در زمان پرخاشگری کودک هیجان منفی دارد و اگر درست با او برخورد نشود ممکن است پرخاشگری او ادامه پیدا کند و وارد یک سیکل معیوب می شوید.

یکی از مواردی که باعث پرخاشگری کودک ما می شود اینست که گاهی اوقات ما انتظار واقع بینانه ای نداریم ،انتظارات ما باید بر اساس توانایی ها و سن آنان باشد.

تکنیک بعدی اینست که زمانی که بچه ما کار مثبتی انجام میدهد بلافاصله ما بازخورد مثبتی با او نشان دهیم.

اگر از روش تنبیه در مقابل کارهای منفی آنها زیاد استفاده کنیم روز به روز پرخاشگرتر خواهد شد.

به جای آنکه در رابطه با رفتارهای بد از تنبیه و تهدید استفاده کنیم به فرزندمون جایگزین بدهیم یعنی به او بگوییم که “به جای داد زدن شما می توانی خواسته ات رو به طور منطقی اعلام کنی و آرام تر صحبت کنی” و از او بخواهیم در زمان عصبانیت ابتدا نفس عمیق کشیده سپس خواسته و احساس خودش را بیان کند. در مجموع دانستن نیاز کودک و احساس او کمک به جلوگیری از پرخاشگری او می کند.

بچه هایی که کمرو هستند احساس خوبی نسبت به خودشان ندارند یعنی اعتماد به نفس و عزت نفس آنها پایین هست ، در مرحله اول حواسمون باشد که کودک خجالتی را جلوی دیگران یا در جمع خودمان خجالتی خطاب نکنیم ،در مرحله دوم بادی روی مهارت های اعتماد به نفس و عزت نفس کودکمان کار کنیم و این مهارت ها را در او بالا ببریم ،به فرزندمان فرصت هایی بدهیم که در آن فرصت های بتوانند موفقیت کسب کنند، هر چه موفقیت کسب کنند اعتماد به نفسشان بالاتر رفته و مشکل خجالتی بودن و کمرو بودنشان حل می شود.

حتماً به کودکی که خجالتی هست زمان بدهید ،مثلاً در اگر در جمعی وارد می شوید کودک را مجبور نکنید که سریع در آغوش عمه و یا خاله برود اجازه دهید خود کودک آن احساس راحتی را پیدا کند و تعامل کند.در موقعیت های اجتماعی مثلاً در زمانی که کودک خود را به پارک می برید یا بین خویشاوندان هستید در کنار فرزند خود بمانید که دچار اضطراب نشود و بعد فرزندتان را تشویق کنید که در بازی های گروهی شرکت کند و با افراد مشارکت داشته باشد.

در این مورد رد پای اضطراب و اختلال اضطرابی کاملاً مشخص هست و اگر وابستگی در فرزندتان را دیدید ،فکر نکنید که محبت را به شما نشان می دهد همیشه وابستگی نشان از اختلال اضطرابی هست که در مرحله اول بلافاصله باید به یک روانشناس مراجعه کنیم که در زمینه اضطراب تجربه دارد تا علت را ریشه یابی کند.

در مرحله دو باید درمان را هر چه سریعتر شروع کنیم ،اختلال اضطرابی چیزی نیست که خودبخود از بین برود ،طبق نظریه قانون بقای انرژی از نوعی به نوع دیگر تبدیل می شود پس اگر فرزند شما این اختلال را دارد باید همین الان اقدام کنید تا بعد از ریشه یابی درمان صورت گیرد.

این مادران مادرانی هستند که کنترل خشم را بلد نیستند و مامان هایی هستند که خودشان درگیر اضطراب و افسردگی هستند و نیازهایی داشتنه اند که دیده نشده است و بعد از یک مدتی این مشکلات درونی آنان به صورت یک انفجاری خود را نشان میدهد در نتیجه نیاز هست که روش های مدیریت خشم را آموزش ببینیم.

می خواهم یک تکنیک خوب به شما مادر عزیز بگویم ،زمانی که کودک شما کاری را انجام می دهد که شما از او عصبانی می شوید در مرحله اول تنها ترک موقعیت به شما کمک می کند به این صورت که موقعیت را ترک کنید سپس چشمان خود را ببندید و نفس عمیق بکشین ،چون عمر خشم فقط 60 ثانیه هست اگر بتوانید فقط در این مدت زمان خشم خود را کنترل کنید و در واقعی خشمی که مثل یک دود سیاه هست بر سر کودکتان نریزید به راحتی می توانید با یک روش منطقی و معقول مشکلتان را با فرزند خود حل کنید.

یچه ها به حرف والدینی گوش می دهند که رابطه خوبی با آنها داشته باشند پس اگر که انتظارات زیادی از فرزند خود دارید ،درخواست های مکرر دارید ،تهدیدش میکنید ،تنبیه اش می کنید و برایش ارزش قائل نیستید ،تمام این موارد باعث می شود که کودک از شما دل زده شود که همین دلزدگی باعث نافرمانی فرزند شما می شود.

باید محیطی فراهم کنیم که در حد توان فرزندتون از او انتظار داشته باشید ،در کارهای او تا آنجا که امکان دارد دخالت مستقیم نکنید و به او حق انتخاب بدهید و روز به روز ارتباط خود و کودکتان را خوب کنید. هر قدر تعامل مثبت با فرزندتان داشته باشید و از اصل ترقیب به جای دستور دادن استفاده کنید حرف شنوی آنها از شما بیشتر و بیشتر می شود.

بازی های موبایل مثل یک چاقوی دو لبه هستند هم جنبه مثبت دارند هم جنبه منفی که متاسفانه جنی منفی آن بیشتر هست ،اول اینکه باعث اعتیاد فرزندتون به گوشی می شود دوم اینکه تمرکز کودک را از بین می برد و از همه مهمتر اینکه بازی های خوب و مناسب خیلی کم هستند و اکثر آنها باعث پرخاشگری و عصبانیت در بچه های شما می شوند.

راهکار مناسب اینست که برای کودکتان جایگزین های جذاب پیدا کنید برنامه ریزی برای آنها داشته باشد به علاوه جایگزین سازی مناسب.